Szanowni reprezentanci mieszkańców województwa śląskiego! Panie Marszałku, Panie Przewodniczący!

Drodzy Goście!

Najpierw podziękowanie za możliwość wypowiedzenia kilku myśli w tym historycznym dniu, kiedy wracamy pamięcią do wydarzeń minionych, a chodzi o spotkanie przed 90 laty Śląska i Polski w jednym organizmie II Rzeczypospolitej.

Dziś po 90-ciu latach, kiedy wspominamy tamte wydarzenia, podkreślając ich historyczne znaczenie dla Śląska i Polski, chcemy przede wszystkim przywołać bohaterów tamtych dni – powstańców śląskich, Wojciech Korfantego oraz rzesze działaczy, którzy budzili polską świadomość na Górnym Śląsku, a wśród nich ks. Aleksandra Skowrońskiego oraz Karola Miarkę. Trzeba też wskazać na rodzinę, która przez wieki przechowywała słowiańską kulturę, pielęgnowała język serca, którym dla większości Ślązaków był język polski, często w gwarowej formie. Nie do przecenienia była też rola Kościołów – katolickiego i Ewangelicko- Augsburskiego, zwłaszcza na Śląsku Cieszyńskim.

Przypominać każe nam objawione Bogiem słowo i zwykłe poczucie sprawiedliwości. W Księdze Syracha czytamy: trzeba wspominać z wdzięcznością, „mężów sławnych, którzy przez pokolenia byli wychwalani i stali się dumą swych czasów”( Syr 44,1.7), i „mężów pobożnych, których cnoty nie zostały zapomniane. Pozostały one z ich potomstwem, dobrym dziedzictwem są ich następcy”( Syr 44.10).

Wśród mężów pobożnych jest ks. Konstanty Damrot, który napisał słowa następujące:

Znasz ty tę ziemię, co z swych kruszców słynie 

A lud z ubóstwa i rzadkiej prostoty? 

Gdzie marny kruszec w obcych rękach płynie, 

A ludek w sercu swe drogie klejnoty 

Przed cudzym okiem i światem ukrywa,

By nie sięgnęła po nie ręka chciwa.

Gdzie w sercach ludu jędrne czucie żyje

Dla polskiej niegdyś ojczyzny i matki;

Na jej wspomnienie serce żywiej bije,

Jak gdy wygnane czasem z domu dziatki

Na przeszłość spojrzą jak na senne mary,

Gdzie miłość bratnia wsze serca kojarzy,

Gdzie każden kmiotek jest jakby na straży

Swej mowy ojcowskiej, swej świętej wiary, -

Tam moja ojczyzna, to mój Śląsk kochany.

(z: „Polska jest jedna…”, wybór i opracowanie A. Dąmbska, G. Płoszajski, Niepokalanów 2009, s. 167-168)

W wianie odrodzonej Polsce Śląsk i jego mieszkańcy wnieśli nie tylko dobra materialne, ale i duchowe: kult pracy, rzetelność oraz silne poczucie przynależności do wspólnoty narodów chrześcijańskich z kultem św. Wojciecha, św. Jacka i św. Jadwigi, pielgrzymkami na Jasną Górę i na Górę św. Anny.

Korzyści były obopólne. Wielu Ślązaków otrzymało szansę realizacji własnych planów i ambicji w warunkach wielokulturowości. Także stabilizacja państwa polskiego w latach 20. bez Górnego Śląska byłaby znacznie trudniejsza. Warunkiem ułatwiającym pełną integrację była również autonomia Śląska, która spełniła wówczas pozytywną rolę, umożliwiając regionowi rozwój gospodarczy oraz stwarzając dobre warunki dla pielęgnowania regionalnej kultury i tożsamości.

Stolica Apostolska zaś, pieczętując te fakty, utworzyła  w  1922 r. Administrację Apostolską Górnego Śląska, a w 1925r. Diecezję katowicką i postawiła na jej czele jako pierwszego biskupa Ks. Augusta Hlonda, potem Prymasa Polski.

W czasie, kiedy świętujemy fakt spotkania Polski i Śląska w jednym organizmie państwowym, pragniemy uświadomić wszystkim naszą odpowiedzialność za naszą małą ojczyznę, której na imię Śląsk, z którym identyfikuje się również wielu przybyszów. Znaleźli tu miejsca pracy, mieszkanie i stworzyli własny dom, integrując się w społecznościach lokalnych, współtworząc i ubogacając duchowy klimat tej ziemi.

Niech 90. rocznica powrotu Śląska do kulturowej macierzy unaoczni wszystkim konieczność i wartość wspólnego odczytywania całości naszych dziejów i pobudzi serca do odpowiedzialności.

A jest ona owocem działania Ducha Świętego, dlatego w tym miejscu, w tej historycznej chwili, przywołuję słowa dziś bł. Jana Pawła II z Placu Zwycięstwa w Warszawie, które nie są wezwaniem do bezczynności, wypowiedziane w pamiętny dzień 2 czerwca 1979 roku:

„ Niech zstąpi Duch Twój!, Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”.

Współpracujmy wszyscy – ponad podziałami – na odnowieniem oblicza tej ziemi, Śląska.